Archiefvondst onthult verzetsactiviteiten Kik ten Boom.

In het archief van Jan Kooger, jarenlang groepsvoorzitter van de Hilversumse Heidepark-ten Boomgroep, is een verslag over het verzetswerk van Kik ten Boom aangetroffen. Het verslag is een A4-tje lang en is door G.V. ? de gebruikelijke ondertekening van Ge Verheul ? opgesteld. Het document heeft vermoedelijk gediend om de groepsvoorzitter Jan Kooger te helpen bij het schrijven van zijn speech ter gelegenheid van de onthulling van het straatnaambord Ten Boomstraat in Hilversum op 3 mei 1957. Die speech en het verslag van G.V. bevinden zich gezamenlijk in Koogers archief.

Ge Verheul is net als Kik een van de eerste padvinders van de toen nog geheten 3e Hilversumse Groep en waarschijnlijk zelfs op dezelfde dag geïnstalleerd, te weten op 2 juli 1932 door Hopman Kaajan. Ge Verheul en Kik ten Boom zaten beiden gedurende de Tweede Wereldoorlog in het illegale verzet. Hoewel ik sinds halverwege de jaren ?90 een aantal keren Verheul heb geïnterviewd bevat de nu opgedoken bron nieuwe informatie over Kik ten Boom zelf en over zijn verzetswerk.

Christiaan (Kik) Johannes ten Boom is geboren op 27 mei 1920 en groeide op in een gezin dat al vanaf 1933, als de Nazi?s in Duitsland aan de macht komen, bekend was met het ?barbaarse? optreden van de Nazi?s tegen de joden. Zijn vader en tevens oprichter van de Derde Hilversumse Groep was de hervormde dominee Willem ten Boom die eind jaren ?20 een aantal jaren in Duitsland studeerde en de opkomst van het nazisme en de vervolging van joden daar van nabij heeft meegemaakt.

Het verslag van Ge Verheul onthult dat Kik ten Boom, student op de Utrechte MTS, in de oorlog van school is verwijderd vanwege een ?anti-duits versje? dat hij op school in de gang had opgeplakt.

Kik was, aldus Verheul, vanaf het begin van de oorlog al bij het verzetswerk betrokken dat aanvankelijk bestond uit het verspreiden van illegale lectuur, maar spoedig ook: spionage, overvallen op distributiekantoren, wapentransporten, hulp aan onderduikers en piloten.

Op de een of andere manier was Kik in het bezit gekomen van een valse Sicherheitsdienst legitimatie, dankzij welke hij onder meer op 23 oktober 1943 verschillende in het Sportpark gevangen gezette Nederlanders heeft bevrijd.

Daarnaast had Kik zijn eigen spionagegroep ?Phylax?.

Ook bevestigt het nu gevonden document het verhaal dat er gedurende de oorlogsjaren in de stamhut Het Behouden Huys tijdelijk een Engelse piloot ondergedoken heeft gezeten. Verheul schrijft namelijk dat Kik toen voor hem Engelse sigaretten regelde.

Eenmaal door Kik geholpen joden bleef hij tot het eind verzorgen.

Het sociale werk trok hem het meest. ?Hij trok zich het lot van vrienden die gearresteerd waren zo sterk aan, dat dit hem psychisch en fysiek sterk heeft ondermijnd?, schrijft Verheul. In zijn de ogen was deze betrokkenheid er zelfs mede oorzaak van dat Kik vroeg of laat gearresteerd zou worden. Dat gebeurde op 18 augustus 1944 in Zeist.

De situatie voor Kik was meteen al ernstig omdat Kik bij zijn arrestatie gewapend was. In zijn speech ter gelegenheid van de onthulling van de straatnaambord Ten Boomstraat, vertelt Jan Kooger dat Kik dat pistool van hem had gekregen, dat was in 1943. Het was ?een van de laatste keren dat ik hem sprak?, schrijft Kooger. ?en nauwelijks over zijn eigenlijke verzetswerk?. Nauwelijks een jaar later werd hij ... bij toeval gearresteerd, één dag voor hij zich zou verloven.? Kik keerde nooit meer terug en is in Duitsland overleden, zo bleek na het einde van de oorlog.

Vragen

Met de vondst zijn een aantal onzekerheden opgelost, maar tegelijk zijn er nieuwe vragen gerezen. De spionagegroep ?Phylax?, de aanstaande verloofde van Kik ten Boom, de Sicherheitsdienst legitimatie, de naam van de Engelse piloot die in de Stamhut ondergedoken heeft gezeten? Wie weet hier nog wat van en wil dat met ons delen?